Virüslü Linke Tıkladım Ne Yapmalıyım ?

Virüslü bir linke tıkladığınızı düşünüyorsanız ve şüpheleriniz var ise bu yazımda detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. Artık sadece bilgisayarlardan değil mobil cihazlardan da sürekli internete erişiyor ve yüzlerce linke tıklıyoruz. Hal böyle olunca sadece bilgisayardan değil android ve ios işletim sistemli telefonlardan da virüs kapma ihtimalimiz ortaya çıkıyor. Gelin konunun derinliklerine inelim.

Öncelikle zararlı olarak bilinen iki yaygın oluşum vardır bunlardan biri virüs diğeri ise mallware’dir. Bunların ne olduğunu bilmeyenler için ne olduklarını ve aralarındaki farkı açıklayayım.

Virüs kötü amaçlı yazılımlar arasında en yaygın olanıdır. Bilgisayar ve telefonlara izinsiz olarak sızarak, bilgileri çalmak, sistem performansını etkilemek, dosyaları bozmak veya yok etmek gibi zararlı amaçlar için tasarlanmıştır. Bu virüsler, kullanıcıların bilgisayarlarını etkilemek ve hatta kontrol altına almak için kusurları veya zayıf noktaları hedefleyebilir. Genellikle e-posta ekleri, indirme dosyaları veya web siteleri aracılığıyla yayılırlar ve kullanıcıların farkında olmadan sistemlerine ve hatta ağdaki diğer cihazlara bulaşırlar.

Malware ise kötü amaçlı yazılımlar arasında bir alt kategoriyi oluşturur, bilgisayar ve telefonlara izinsiz olarak sızarak zararlı işlemler gerçekleştiren yazılımları ifade eder. Malware; bilgisayar virüsleri, solucanlar, truva atları, fidye yazılımları gibi çeşitli türlerde olabilir. Kullanıcıların bilgisayarlarını etkilemek, kişisel verilerini çalmak, sistem performansını düşürmek veya diğer tehlikeli faaliyetlerde bulunmak amacıyla tasarlanmıştır.

Virüs ve malware genellikle birbirleriyle karıştırılır. Virüs ile malware arasındaki farkı şöyle açıklayabiliriz. Virüs, dosyaları enfekte ederek ve kendi kendini çoğaltarak yayılan, genellikle zararlı kod parçaları içeren bir tür kötü amaçlı yazılımdır.

Diğer yandan, kötü amaçlı yazılımlar (malware), bilgisayar virüsleri dahil olmak üzere geniş bir kategoriyi ifade eder. Malware, bilgisayar virüsleri, truva atları, solucanlar, fidye yazılımları gibi çeşitli alt türleri içerebilir. Virüsler genellikle diğer dosyalara bulaşarak yayılırken, malware genellikle kullanıcının cihazını etkileyen zararlı faaliyetler gerçekleştirmek için tasarlanmış geniş bir yazılım yelpazesini kapsar. Bu nedenle, malware terimi, bilgisayar virüslerini de içerecek şekilde daha geniş bir kapsamı ifade eder.

Örneğin siz kendi rızanızla bilgisayarınıza veya telefonunuza bir oyun ve ya program yüklediniz ama yazılımcı sizden habersiz arka planda başka işlemler yapıyor, işte bu bir malware yani kötü amaçlı yazılımdır.

Ana terimlere açıklık getirdikten sonra virüslü linke tıkladım ne yapmalıyım sorusuna açıklık getirmeye devam edelim.

Çoğu zaman tıkladığınız linkin virüs olup olmadığını fark etmeyiz. Bazen virüs bulaştıktan hemen sonra ekrana anlamsız şeyler çıkar dosyaların adı değişir, alakasız pencereler açılır ama bazen de hiç bir şey olmaz ama girdiğimiz link ile açılsan sayfa bizi korkutur ve endişeye düşürür. İçinizin rahat etmesini sağlamak için tüm bilgileri paylaşacağım merak etmeyin.

Eğer henüz şüphelendiğiniz linke tıklamadaysanız mutlaka Linke Tıklamadan Virüs Taraması başlıklı yazımı okuyun. Bu yazımda tıklama yapmadan önce bazı online araçlara linki yapıştırarak nasıl tarama yaptırabileceğinizi anlatmıştım.

Virüslü linke tıkladığınızdan şüphelisiniz ve gerekenleri yapmak istiyorsunuz, tamam. Şimdi ilk aşama tıklama yaptığımız cihazın ne olduğunu belirlemek. Bilgisayar mı yoksa telefon mu ? Buna göre aşağıdaki içeriği okumaya devam ediniz.

Telefonda Virüslü Linke Tıkladım Ne Yapmalıyım ?

iOS yüklü bir iPhone da olsa Android yüklü bir cihaz da olsa telefonunuza virüs ve malware bulaşma riski vardır. Telefonda virüslü linke tıkladığınızda, tarayıcı linki çalıştırırken arka planda sayfanın kaynak kodları ve varsa dosyaları iner. Bu dosyaların zararlı olup olmadığını biz bilemeyiz. Zararlı dosyalar ne yapabilir ki diye soracak olursanız hemen açıklayayım:

• Telefonunuzdaki dosyalara bulaşabilir ve kullanılmaz hale getirebilir.
• Telefonunuzda klavyeden yazdığınız her şeyi kendine aktarabilir.
• Ağdaki diğer cihazlara bulaşabilir.
• Wi-fi ile bağlı olduğunuz modem hakkında bilgilere erişebilir.
• Kişisel bilgilerinizi daha sonra farklı amaçlarla kullanmak üzere çalabilir.
• Dosyalarınızı fidye karşılığında geri açmak tehdidi ile kriptolayabilir.
• Ağdaki bilgisayarlara erişip yasa dışı faaliyetler yapabilir.
• Başka konumlarda yapılacak yasa dışı işlemlerde sizin ip adresinizi ve kimlik bilgilerinizi kullanabilir.
• Özel resimlerinize erişebilir, özel internet geçmişinize erişebilir ve size şantaj yapabilir.
• Kripto varlıklarınızın erişilebilir olduğu bir mobil uygulama yüklü ise ona istemediğiniz komutlar verebilir.
• SMS doğrulama kodu geldiğinde saldırgan sizden önce kodu elde edebilir.
• Mikrofon, kamera ve gps aracılığı ile sizi takip edebilir.

Gördüğünüz gibi başımıza gelebilecek senaryolar oldukça fazla hayalperest saldırganlar her gün yeni bir tehdit daha salıyor internete. Kesinlikle her zaman dikkatli olmalıyız, güvenmediğimiz sitelere girmemeli şüphelendiğimiz linklere tıklamamalıyız.

Şimdi de kendi imkanlarınızla yapabileceğiniz işlemlere geçelim; virüslü linke tıkladım ne yapmalıyım ?

• İnternet bağlantınızı hemen kesin. Wi-Fi ve 4G bağlantısını hemen kapatın. Böylece hem telefondan ağdaki diğer cihazlara virüs bulaşmasını engelleyebilir hem de virüslü cihazın saldırgana veri göndermesini durdurabilirsiniz.
• Modeminizi 15 dakika kapalı bırakıp daha sonra açarak yeni bir dinamik ip adresini atanmasını sağlayın.
• Statik ip kullanıyorsanız, ağ yöneticisine durumu bildirin.
• Güvenli bir cihazdan erişim sağlayarak bankacılık, sosyal medya hesapları ve kripto varlık hesapları gibi hesaplarınızın şifrelerini değiştirin.
• Whatsapp’a erişip tüm cihazlardan çıkış yapın.
• Eğer şüpheleriniz çok şiddetli ise bankanızı arayın internet bankacılığını acilen durdurmalarını da talep edebilirsiniz.
• Telefonunuzdaki bilgileri hemen kurtarmak için bilgisayara takmayın çünkü virüs veya malware bilgisayara da bulaşabilir. Bunun yerine boş bir USB belleği telefonunuza bağlayıp önemli resim ve dosyalarınızı ona aktarın.
• Telefonunuzdaki tarayıcı geçmişini silin.
• Telefonunuzdaki çerezleri silin. iPhone ise Ayarlar , Safari, İleri Düzey, Web Sitesi Verileri menüsüne gidip düzenleye dokunun ve an alttaki tüm web sitesi verilerini sil seçeneğine dokunun. Android ise telefonunuzda kullandığınız yazılıma göre nasıl sileceğinizi öğrenin.
• Antivirüs yazılımı indirip tarama yapın. En önemli işlem mutlaka güvenilir bir antivirüs yazılımı ile tüm cihazı taratmaktır.
• Telefonunuzun ayarlar kısmında gizlilik ayarlarını mutlaka kontrol ederek, hangi uygulamaya hangi mobil uygulamanın erişebildiğini inceleyin ve gereksizleri kapatın. Örneğin bir oyun uygulaması neden rehberinize ve mesajlarınıza erişebiliyorsa kapatmanızı tavsiye ederim.
• Gizlilik ayarlarında kamera, mikrofon ve konumu erişimine sahip uygulamaları kontrol edip gereksizleri kapatın.
• Modeminizin kablosuz ağ şifresini değiştirin.

Eğer benim içim rahat etmedi, rahat uyuyamam diyorsanız; telefonunuzdaki resim ve dosyaları bir USB belleğe aktardıktan sonra telefonunuzu fabrika ayarlarına döndürebilirsiniz. Ardından lisanslı ve kaliteli antivirüs programı yüklü bir bilgisayarda usb belleğinizde tarama yaptırdıktan sonra dosyalarınızı tekrar telefonunuza yükleyebilirsiniz.

İnterneti kapattım nasıl antivirüs programı yükleyeceğim diyorsanız; önce dosyalarınızı USB belleğe alın ve modem kullanmadan 4G üzerinden interneti açıp kaliteli vir antivirüs programı indirin.

Farkındaysanız işin içinde iPhone’ları da katıyorum çünkü insanlar genellikle iPhone çok güvenli asla virüs bulaşmaz diye düşünüyor ama bu yanlış. Evet iOS çok güvenlidir ama kesinlike virüs bulaşmaz diye bir durum söz konusu değildir.

Antivirüs yazılımlarını küçümsemeyin.

Bugün dünyaca ünlü bir çok antivirüs firmasının iOS cihazlar için ayrı Android cihazlar için ayrı yazılımları bulunmaktadır. Yıllık lisanslar alarak cihaz ve ağ güvenliğinizi arttırabilirsiniz.

Bilgisayarda Virüs Linkine Tıkladım Ne Yapmalıyım ?

İnternet bağlantınızı keserek ağdan çıkın. Hemen tüm pencereleri kapatın ve sadece antivirüs yazılımını çalıştırıp bilgisayarınızı tarayın. Burada önemli olan husus şu eğer antivirüs programınız bu virüsü tanıdıysa zaten inmeden önce bloklamış olması gerekirdi. Eğer gelmedi ise virüs riski olmayabilir ama siz antivirüs programınızın güncel olduğundan emin olun güncel değilse güncelleyin ve tekrar tüm bilgisayarı taratın.

Lisanslı ve tam sürüm antivirüs uygulamalarının daha iyi ve daha kapsamlı taramalar yaptığını unutmayın. Virüsleri kendi gözlerimizle bulup silme şansımız yoktur. Bir bilgisayarda sadece işletim sisteminin çalışabilmesi için bile milyonlarca

Eğer virüs bulaşmış ise, bariz şekilde bilgisayar yavaşlamış, istenmeyen pencereler açılmış, dosyalarınızın uzantıları değişmiş ise profesyonel bir ekipten yardım alabilir veya sağlam dosyalarınızı boş bir USB belleğe aktararak bilgisayarınıza format atabilirsiniz.

Yetkililere Durumu Bildirebilirsiniz

Siber suçlara ihbarda da bulunabilirsiniz. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Siber Suçlarla Mücade Daire Başkanlığı web sitesinde online işlemlerden ihbarda bulunabilirsiniz. Ciddi bir durum olduğunu düşünüyorsanız. Size linki ileten kişiyi, telefon numarasını veya e-posta adresini ihbar ederek ülke çapında bu konuya dikkat edilmesini sağlayabilirsiniz.

Bankanızı arayarak saldırı şüphesini bildirebilirsiniz. Tüm cihaz aktivasyonlarınızı iptal edebilirler veya doğrudan internet bankacılığını kapatabilirler.

Kripto varlıklarınızın bulunduğu şirkete canlı destek ile veya mail yolu ile durumu bildirebilir ve gerekli aksiyonların alınmasını sağlayabilirsiniz.

Blogumu ziyaret ettiğiniz ve virüslü linke tıkladım ne yapmalıyım konulu yazımı okuduğunuz için teşekkürler. Diğer içeriklere de göz atmanızı tavsiye ederim.

Mehmet Ali ARSLAN

Mühendis, İstanbul

Yıldız Teknik Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Mezunu, Sistem Uzmanı ve Dış Ticaret Uzmanı.